Bạn đang tìm hiểu về lá mắc mật có tác dụng gì? Bạn đã biết gì về loại lá này chưa? Lá mắc mật là một loại lá được hái từ cây mắc mật, thuộc họ Cửu lý hương. Lá mắc mật có màu xanh sẫm, dạng lá kép lông chim, có mùi thơm đặc trưng và vị chua cay nhẹ.
Danh mục: ▶
Lá mắc mật được sử dụng nhiều trong ẩm thực và đông y, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe con người. Bài viết sau đây sẽ giới thiệu cho bạn về lá mắc mật có tác dụng gì, cách sử dụng và giá bán của loại lá này.
Lá mắc mật là gì?
Lá mắc mật, món quà của thiên nhiên từ cây mắc mật (có tên khoa học là Clausena indica), còn được biết đến với cái tên thân thuộc như hồng bì núi, củ khỉ hay dương tùng. Gốc gác của cây này vươn từ Đông Nam Á đến vùng Ấn Độ, thuộc họ Cửu lý hương. Dáng vẻ nhỏ nhắn của cây mắc mật, cao khoảng từ 3 đến 7 mét, thường thích nghi trên những ngọn núi đá vôi. Trong khoảng thời gian từ tháng 3 đến tháng 6, cây ra hoa rực rỡ, và từ tháng 7 đến tháng 9, sẽ ra quả chín đỏ rực. Tuy nho nhỏ, nhưng lá non và quả của cây có thể sử dụng như một loại gia vị, trở thành nguyên liệu quý cho nền y học truyền thống nhờ vào tinh dầu chiết xuất từ rễ và lá.
Lá mắc mật có hình dạng lá kép lông chim, gồm 5-11 lá chét nhỏ. Mỗi lá chét có kích thước khoảng 2-8 cm dài và 1-3 cm rộng. Lá có bề mặt trên nhẵn, căng bóng và bề mặt dưới có lớp lông mỏng. Lá chứa nhiều tinh dầu thơm, có vị chua chua, cay nhẹ và có tác dụng kích thích vị giác.
Lá mắc mật được sử dụng rộng rãi trong ẩm thực của các dân tộc miền núi phía Bắc Việt Nam, như Tày, Nùng, Dao… Lá được dùng để quay hoặc nướng chung với các loại thịt như vịt, lợn, gà… để tạo ra hương vị đặc biệt và hấp dẫn. Lá cũng được dùng để kho cá hoặc ngâm với ớt để làm gia vị. Ngoài ra, lá còn được phơi khô để bảo quản lâu hơn hoặc để pha trà.
Xem thêm: Thử ngay cách ướp thịt nướng mắc khén hạt dổi hương vị Tây Bắc
Tác dụng của lá mắc mật
Lá mắc mật không chỉ là loại gia vị thơm ngon cho các món ăn, mà còn là loại thuốc quý trong đông y. Lá có nhiều công dụng tốt cho sức khỏe con người, như sau:
Tốt cho hệ tiêu hóa
Lá mắc mật có khả năng cân bằng hệ vi khuẩn trong đường ruột, kích thích tiêu hóa và ngăn chặn nhiễm khuẩn đường ruột. Lá giúp giảm thiểu các triệu chứng khó chịu như ợ chua, đầy hơi, khó tiêu, táo bón… Lá cũng giúp loại bỏ những chất độc dư thừa ra khỏi cơ thể, hỗ trợ gan và thận hoạt động tốt hơn.
Bảo vệ gan, lợi mật
Lá mắc mật có chứa các dược tính như cao chiết và tinh dầu ethanol, có khả năng ức chế men gan, tăng cường hệ thống miễn dịch trước vi khuẩn và virus gây bệnh. Lá cũng có tác dụng lợi mật, giúp tăng tiết mật và dễ tiêu hóa thức ăn. Lá được dùng để hỗ trợ điều trị các bệnh về gan như viêm gan, xơ gan, men gan cao…
Chống viêm, giảm đau
Lá mắc mật có chứa tinh dầu ethanol, có khả năng chống oxy hóa, ngăn chặn các tác nhân gây hại như vi khuẩn, vi sinh vật, yếu tố hóa học, vật lý… Lá có tác dụng chống viêm, giảm đau và sưng tấy ở các vùng bị tổn thương. Lá cũng có thể dùng để điều trị các bệnh về da như mụn nhọt, ghẻ, nấm da…
Kháng khuẩn, kháng nấm
Lá mắc mật có chứa các chất kháng khuẩn và kháng nấm tự nhiên, có thể ngăn ngừa và điều trị các bệnh nhiễm khuẩn và nấm ở các bộ phận như miệng, họng, răng, da… Lá cũng có thể dùng để sát khuẩn và làm sạch các vết thương.
Tăng cường sức đề kháng
Lá mắc mật có chứa nhiều vitamin C và các chất chống oxy hóa, có thể tăng cường sức đề kháng cho cơ thể, giúp phòng ngừa và đẩy lùi các bệnh cảm cúm, sốt rét, ho… Lá cũng có thể giúp làm giảm các triệu chứng như đau đầu, mệt mỏi, khó thở…
Giải nhiệt, thanh nhiệt
Lá mắc mật có tính mát, có thể giải nhiệt và thanh nhiệt cho cơ thể. Lá giúp làm giảm nhiệt độ cơ thể khi bị sốt cao, giảm sưng viêm ở các niêm mạc. Lá cũng có thể dùng để trị các bệnh nhiệt miệng, viêm amidan, viêm họng…
Làm đẹp da
Lá mắc mật có chứa nhiều vitamin C và các chất chống oxy hóa, có thể làm đẹp da từ bên trong. Lá giúp làm sạch da, se khít lỗ chân lông, ngăn ngừa lão hóa da. Lá cũng có thể dùng để làm mặt nạ hoặc xông hơi cho da.
Cách sử dụng lá mắc mật
Lá mắc mật có thể sử dụng theo nhiều cách khác nhau tuỳ theo mục đích của bạn. Dưới đây là một số cách sử dụng phổ biến của lá:
Ăn tươi hoặc làm gia vị
Lá mắc mật khi ăn tươi sẽ có vị chua chua, cay nhẹ và thơm mát. Lá có thể ăn kèm với các loại thịt nướng hoặc quay, như vịt, lợn, gà… để tăng hương vị và giúp tiêu hóa tốt hơn. Lá cũng có thể dùng để kho cá hoặc ngâm với ớt để làm gia vị chấm.
Phơi khô hoặc cất tinh dầu
Lá mắc mật có thể phơi khô để bảo quản lâu hơn hoặc để pha trà. Lá khô sẽ có mùi thơm đậm hơn và có thể dùng để chữa các bệnh như ho, cảm cúm, đau bụng… Bạn chỉ cần ngâm lá khô vào nước sôi và uống nước lá hàng ngày. Lá mắc mật cũng có thể cất tinh dầu để dùng làm thuốc hoặc làm đẹp da.
Dùng làm thuốc
Lá mắc mật có nhiều công dụng làm thuốc như đã nêu ở trên. Bạn có thể dùng lá tươi hoặc khô để chế biến thành các loại thuốc như sau:
- Thuốc chống viêm: Bạn có thể nghiền nhuyễn lá tươi hoặc khô và đắp lên các vết thương, vết bỏng, vết muỗi đốt… để giảm viêm, sưng và đau.
- Thuốc bảo vệ gan: Bạn có thể sắc nước lá khô hoặc pha trà lá khô và uống hàng ngày để hỗ trợ gan và lợi mật.
- Thuốc giải nhiệt: Bạn có thể sắc nước lá khô hoặc pha trà lá khô và uống khi bị sốt cao, nhiệt miệng, viêm họng…
- Thuốc làm đẹp da: Bạn có thể dùng nước sắc lá khô hoặc tinh dầu lá để rửa mặt, xông hơi hoặc làm mặt nạ cho da.
Giá bán của lá mắc mật
Lá mắc mật là loại lá được biết tới đa phần dùng làm gia vị nướng kèm với thịt. Lá được trồng và hái ở các vùng miền núi phía Bắc, do đó giá bán của lá khá cao. Giá bán của lá mắc mật vào khoảng từ 120.000 đến 150.000 đồng/kg cho lá tươi và từ 200.000 đến 250.000 đồng/kg cho lá khô. Giá bán của tinh dầu lá mắc mật còn cao hơn nhiều, vào khoảng từ 1.500.000 đến 2.000.000 đồng/lít.
Bạn có thể mua lá mắc mật ở các chợ phiên của các dân tộc miền núi phía Bắc, hoặc qua các trang web bán hàng trực tuyến hoặc tìm mua tại một số chợ đầu mối… Bạn nên chọn mua lá mắc mật có nguồn gốc rõ ràng, và có giá hợp lý.
Kết luận
Bạn đã biết lá mắc mật có tác dụng gì rồi. Lá mắc mật là loại lá có nhiều tác dụng tốt cho sức khỏe và làm đẹp. Lá cũng là loại gia vị thơm ngon cho các món ăn của các dân tộc miền núi phía Bắc. Lá mắc mật có thể sử dụng theo nhiều cách khác nhau, tuỳ theo mục đích và sở thích của bạn.