Thịt lợn là một loại thịt phổ biến nhất trên thế giới, được sử dụng trong nhiều món ăn và văn hóa khác nhau. Thịt lợn không chỉ ngon mà còn giàu dinh dưỡng, cung cấp nhiều chất đạm, chất béo, vitamin và khoáng chất cho cơ thể.
Danh mục: ▶
Tuy nhiên, thịt lợn cũng có thể gây ra một số tác hại nếu ăn quá nhiều hoặc không chọn lựa kỹ. Trong bài viết này, Huho sẽ giới thiệu về giá trị dinh dưỡng của thịt lợn, các lợi ích và tác hại của thịt lợn đối với sức khỏe, cũng như một số lưu ý khi lựa chọn và chế biến thịt lợn.
Xem thêm: Thịt lợn gác bếp HUYỀN HUHO – Quà tặng từ Tây Bắc
Giá trị dinh dưỡng của thịt lợn
Thịt lợn là một nguồn cung cấp protein rất tốt. Không giống với protein từ thực vật (ngoại trừ đậu nành và diêm mạch), protein từ động vật chứa đủ các axit amin cần thiết cho cơ thể. Chúng giúp xây dựng cơ bắp và cung cấp dinh dưỡng cho các hoạt động thường ngày của cơ thể. Do đó, thịt lợn có vai trò cực quan trọng trong chế độ ăn uống cân bằng, lành mạnh.
Thịt lợn cũng chứa nhiều loại vitamin và khoáng chất, bao gồm:
- Thiamine. Không giống như các loại thịt đỏ khác, chẳng hạn như thịt bò và thịt cừu, thịt lợn đặc biệt giàu thiamine – một trong những vitamin B có vai trò thiết yếu trong các chức năng cơ thể. Thiamine giúp chuyển hóa carbohydrate thành năng lượng, hỗ trợ hoạt động của hệ thần kinh và cơ tim, cũng như duy trì sự cân bằng nước trong cơ thể. Thiếu thiamine có thể gây ra bệnh beriberi, gây ra các triệu chứng như mệt mỏi, nhức đầu, chóng mặt, tim đập nhanh, suy tim và thần kinh hư hỏng.
- Selen. Thịt lợn rất giàu selen, một khoáng chất quan trọng cho sức khỏe. Selen có vai trò trong việc bảo vệ cơ thể khỏi các gốc tự do gây hại, hỗ trợ hệ miễn dịch, tăng cường chức năng tuyến giáp, cũng như ngăn ngừa một số bệnh như ung thư, bệnh tim và viêm khớp.
- Kẽm. Thịt lợn cũng là một nguồn kẽm tốt, một khoáng chất thiết yếu cho sự phát triển và bảo vệ cơ thể. Kẽm giúp tăng cường hệ miễn dịch, tham gia vào quá trình phục hồi vết thương, duy trì sự cân bằng hormone, cũng như hỗ trợ chức năng não và thị giác.
- Vitamin B12. Thịt lợn là một trong những nguồn vitamin B12 tốt nhất, một vitamin cần thiết cho sự sản xuất hồng cầu, chuyển hóa protein, cũng như bảo vệ hệ thần kinh. Thiếu vitamin B12 có thể gây ra bệnh thiếu máu, mệt mỏi, chóng mặt, đau đầu, nhức mỏi cơ, rối loạn thần kinh và suy giảm trí nhớ.
- Vitamin B6. Thịt lợn cũng chứa vitamin B6, một vitamin có vai trò trong việc chuyển hóa protein, carbohydrate và chất béo, cũng như sản xuất các hợp chất quan trọng như hemoglobin, serotonin và norepinephrine. Vitamin B6 cũng giúp tăng cường hệ miễn dịch, điều hòa đường huyết, cũng như hỗ trợ sức khỏe tim mạch và não bộ.
- Niacin. Thịt lợn cũng cung cấp niacin, một vitamin B khác có lợi cho sức khỏe. Niacin giúp chuyển hóa thức ăn thành năng lượng, hỗ trợ hoạt động của hệ tiêu hóa, hệ thần kinh và hệ tuần hoàn, cũng như giảm cholesterol xấu và tăng cholesterol tốt trong máu.
- Photpho. Thịt lợn cũng là một nguồn photpho tốt, một khoáng chất cần thiết cho sự phát triển và bảo vệ xương, răng, cũng như duy trì cân bằng acid-baz trong cơ thể. Photpho cũng tham gia vào việc sản xuất ATP, một hợp chất cung cấp năng lượng cho các tế bào, cũng như hỗ trợ chức năng thận, cơ và não.
- Sắt. Thịt lợn cũng chứa sắt, một khoáng chất quan trọng cho sự vận chuyển oxy trong máu, cũng như sự sản xuất hồng cầu. Sắt cũng giúp tăng cường hệ miễn dịch, hỗ trợ chức năng cơ và não, cũng như ngăn ngừa bệnh thiếu máu.
Ngoài ra, thịt lợn cũng cung cấp một số vitamin và khoáng chất khác như vitamin A, vitamin E, vitamin K, canxi, magie, đồng, mangan và iốt.
Lợi ích của thịt lợn đối với sức khỏe
Thịt lợn không chỉ cung cấp nhiều dinh dưỡng cho cơ thể, mà còn có nhiều lợi ích đối với sức khỏe, bao gồm:
- Tăng cường hệ miễn dịch. Như đã nói ở trên, thịt lợn chứa nhiều vitamin và khoáng chất có vai trò trong việc bảo vệ cơ thể khỏi các tác nhân gây bệnh, như vitamin A, vitamin E, selen, kẽm, sắt và vitamin B6. Chúng giúp tăng cường khả năng phòng thủ của các tế bào miễn dịch, cũng như ngăn ngừa các viêm nhiễm, nhiễm trùng và bệnh nhiễm khuẩn.
- Hỗ trợ sức khỏe tim mạch. Thịt lợn cũng có thể giúp cải thiện sức khỏe tim mạch, nếu được chọn lựa và chế biến đúng cách. Thịt lợn chứa nhiều chất béo không bão hòa, đặc biệt là axit oleic, một loại chất béo tốt cho tim mạch. Axit oleic giúp giảm cholesterol xấu và tăng cholesterol tốt trong máu, cũng như ngăn ngừa các bệnh tim như đau thắt ngực, đột quỵ và nhồi máu cơ tim. Ngoài ra, thịt lợn cũng chứa nhiều vitamin và khoáng chất có lợi cho tim mạch, như niacin, photpho, sắt và vitamin B12. Chúng giúp hỗ trợ hoạt động của cơ tim, cải thiện tuần hoàn máu, cũng như ngăn ngừa thiếu máu.
- Hỗ trợ chức năng não bộ. Thịt lợn cũng có thể giúp cải thiện chức năng não bộ, nhờ vào nhiều chất dinh dưỡng quan trọng. Do chứa nhiều choline, một chất có vai trò trong việc sản xuất acetylcholine, một hợp chất tham gia vào truyền dẫn thần kinh. Choline cũng giúp duy trì cấu trúc và chức năng của màng tế bào, cũng như hỗ trợ sự phát triển và bảo vệ của não bộ. Ngoài ra, thịt lợn cũng chứa nhiều vitamin và khoáng chất có lợi cho não bộ, như vitamin B6, vitamin B12, kẽm, sắt và iốt. Chúng giúp hỗ trợ chuyển hóa protein, cải thiện trí nhớ, tăng cường khả năng học tập, cũng như ngăn ngừa các bệnh não như Alzheimer, Parkinson và suy giảm trí tuệ.
Tác hại của thịt lợn đối với sức khỏe
Mặc dù thịt lợn có nhiều lợi ích đối với sức khỏe, nhưng nếu ăn quá nhiều hoặc không chọn lựa kỹ, thịt lợn cũng có thể gây ra một số tác hại, bao gồm:
- Tăng nguy cơ béo phì. Thịt lợn là một loại thịt có nhiều chất béo, đặc biệt là chất béo bão hòa, một loại chất béo có hại cho sức khỏe. Chất béo bão hòa có thể gây tăng cholesterol xấu trong máu, cũng như tăng nguy cơ béo phì, tiểu đường và bệnh tim. Do đó, nên hạn chế ăn các phần thịt lợn có nhiều mỡ, như thịt ba chỉ, thịt nạc, thịt mông, thịt đùi và thịt cổ. Ngoài ra, nên tránh ăn các loại thịt lợn chế biến, như xúc xích, giăm bông, thịt hun khói và thịt muối, vì chúng có thể chứa nhiều chất bảo quản, chất tạo màu, chất tạo mùi và chất điều vị, có thể gây hại cho sức khỏe.
- Tăng nguy cơ nhiễm khuẩn. Trong thịt có thể chứa nhiều vi khuẩn, virus, ký sinh trùng và độc tố, nếu không được nuôi dưỡng, chọn lựa và chế biến đúng cách. Một số loại vi khuẩn có thể gây bệnh từ thịt lợn là Salmonella, E. coli, Campylobacter và Staphylococcus aureus, có thể gây ra các triệu chứng như tiêu chảy, sốt, buồn nôn, nôn mửa và đau bụng. Một số loại virus có thể gây bệnh từ thịt lợn là cúm lợn, cúm A và cúm H1N1, có thể gây ra các triệu chứng như ho, đau họng, đau đầu, mệt mỏi, sốt và khó thở. Một số loại ký sinh trùng có thể gây bệnh từ thịt lợn là giun đũa, giun móc, giun sán và giun tròn, có thể gây ra các triệu chứng như đau bụng, tiêu chảy, sút cân, thiếu máu, viêm gan và viêm não. Một số loại độc tố có thể gây bệnh từ thịt lợn là histamine, tyramine và nitrosamine, có thể gây ra các triệu chứng như đau đầu, nổi mề đay, nôn mửa, đau ngực và ung thư. Do đó, nên chọn thịt lợn tươi, sạch, không có mùi hôi, màu sắc và kết cấu bình thường, cũng như nấu chín kỹ trước khi ăn.
- Gây dị ứng. Một số người có thể dị ứng với thịt lợn, đặc biệt là những người có hệ miễn dịch yếu hoặc bị viêm mũi dị ứng. Dị ứng thịt lợn là một phản ứng miễn dịch bất thường đối với protein trong thịt lợn, gây ra các triệu chứng như ngứa, phát ban, sưng mặt, khó thở, ho, hen suyễn và sốc phản vệ. Nguyên nhân của dị ứng thịt lợn có thể là do tiếp xúc trực tiếp với thịt lợn, ăn thịt lợn hoặc các sản phẩm từ thịt lợn, hoặc tiếp xúc với các chất gây dị ứng từ thịt lợn, như alpha-gal, một loại đường có trong thịt lợn và một số loại thịt đỏ khác. Để phòng tránh dị ứng thịt lợn, nên tránh ăn thịt lợn hoặc các sản phẩm từ thịt lợn, cũng như kiểm tra nhãn thành phần của các thực phẩm khác để tránh các chất gây dị ứng từ thịt lợn. Nếu bị dị ứng thịt lợn, nên sử dụng thuốc kháng histamine hoặc tiêm adrenaline để giảm các triệu chứng, và đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Lưu ý khi lựa chọn và chế biến thịt lợn
Để tận dụng được giá trị dinh dưỡng của thịt lợn, cũng như giảm thiểu các tác hại của thịt lợn đối với sức khỏe, nên lưu ý một số điều sau khi lựa chọn và chế biến thịt lợn:
- Lựa chọn thịt lợn tươi, sạch, không có mùi hôi, màu sắc và kết cấu bình thường, không có dấu hiệu bị nhiễm khuẩn hoặc hỏng. Nên mua thịt lợn ở những nơi uy tín, có giấy chứng nhận an toàn thực phẩm, cũng như kiểm tra ngày sản xuất và hạn sử dụng của thịt lợn. Ngoài ra, nên chọn các phần thịt lợn ít mỡ, như thịt vai, thịt nạc vai, thịt ba rọi, thịt thăn và thịt nạc đùi, vì chúng có ít chất béo bão hòa và nhiều chất béo không bão hòa hơn các phần thịt lợn khác.
- Bảo quản thịt lợn đúng cách, để tránh bị ôi thiu hoặc nhiễm khuẩn. Nên để thịt lợn trong túi kín hoặc hộp đựng thực phẩm, và để trong ngăn mát tủ lạnh nếu dùng trong vòng một hoặc hai ngày, hoặc để trong ngăn đá tủ lạnh nếu dùng trong vòng ba hoặc bốn tháng. Nếu muốn dùng thịt lợn đông lạnh, nên để nó tan đá từ từ trong ngăn mát tủ lạnh, hoặc dùng lò vi sóng ở chế độ tan đá, để tránh mất nước và dinh dưỡng của thịt lợn.
- Chế biến thịt lợn kỹ lưỡng, để đảm bảo thịt lợn được nấu chín và tiêu diệt các vi khuẩn, virus, ký sinh trùng và độc tố có thể có trong thịt lợn. Nên nấu thịt lợn ở nhiệt độ cao, ít nhất là 71 độ C, và kiểm tra độ chín của thịt lợn bằng cách dùng nhiệt kế thực phẩm hoặc cắt thịt lợn để xem màu sắc bên trong. Nếu thịt lợn còn màu hồng hoặc đỏ, nên nấu thêm cho đến khi thịt lợn có màu trắng hoặc xám. Ngoài ra, nên rửa sạch dao, thớt, dụng cụ và tay trước và sau khi chế biến thịt lợn, để tránh lây nhiễm chéo cho các thực phẩm khác.
- Kết hợp thịt lợn với các thực phẩm khác, để tăng cường giá trị dinh dưỡng và hương vị của thịt lợn, cũng như cân bằng chế độ ăn uống. Nên ăn thịt lợn với nhiều rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt và các loại thực phẩm giàu chất xơ, để giúp tiêu hóa tốt hơn, cung cấp nhiều vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa, cũng như ngăn ngừa táo bón và bệnh trĩ. Ngoài ra, nên ăn thịt lợn với các loại gia vị tự nhiên, như tỏi, hành, gừng, ớt, nghệ, tiêu, húng quế, hạt tiêu, rau mùi, rau thơm và chanh, để tăng thêm hương vị và khử mùi hôi của thịt lợn, cũng như tăng cường khả năng kháng khuẩn, kháng viêm và chống ung thư.
Kết luận
Thịt lợn là một loại thịt phổ biến nhất trong bữa ăn, được sử dụng trong nhiều món ăn khác nhau. Thịt lợn không chỉ ngon mà còn giàu dinh dưỡng, cung cấp nhiều protein, chất béo, vitamin và khoáng chất cho cơ thể. Tuy nhiên bạn cần lưu ý về lựa chọn cũng như chế biến thịt lợn để đảm bảo cho sức khỏe.