Món ăn cho bà bầu cần biết để chăm sóc sức khỏe của mẹ và bé

Món ăn cho bà bầu là một trong những yếu tố quan trọng nhất để đảm bảo sức khỏe và phát triển của thai nhi. Bà bầu cần bổ sung đầy đủ các chất dinh dưỡng, vitamin, khoáng chất và nước để nuôi dưỡng cơ thể và hỗ trợ quá trình sinh sản.

Tuy nhiên, không phải món ăn nào cũng phù hợp với bà bầu. Có những món ăn có thể gây hại cho sức khỏe của mẹ hoặc bé, hoặc gây ra các biến chứng như tiền sản giật, tiểu đường thai kỳ, thiếu máu hay nhiễm trùng. Vậy làm sao để chọn được những món ăn cho bà bầu an toàn và dinh dưỡng? Bài viết này HUHO sẽ giúp bạn tìm hiểu về những điều cần biết khi lựa chọn món ăn cho bà bầu, cũng như gợi ý một số món ăn ngon và bổ dưỡng cho giai đoạn này.

Xem thêm: Những món ăn đêm cho bà bầu

Nguyên tắc cơ bản về món ăn cho bà bầu

Món ăn cho bà bầu không chỉ là việc ăn uống đủ lượng, mà còn là việc ăn uống đúng chất. Bà bầu cần tuân theo những nguyên tắc cơ bản sau đây khi lựa chọn món ăn:

• Ăn đa dạng các loại thực phẩm từ các nhóm: ngũ cốc, rau quả, thịt cá trứng đậu, sữa và sản phẩm từ sữa. Mỗi nhóm thực phẩm có vai trò riêng biệt trong việc cung cấp các chất dinh dưỡng thiết yếu cho sự phát triển của thai nhi.
• Ăn nhiều rau xanh và trái cây tươi. Rau xanh và trái cây tươi là nguồn giàu vitamin, khoáng chất, chất xơ và chất chống oxy hóa. Chúng giúp tăng cường hệ miễn dịch, ngăn ngừa táo bón, giảm nguy cơ nhiễm trùng và các dị tật bẩm sinh.
• Ăn đủ protein từ các loại thịt, cá, trứng, đậu và hạt. Protein là thành phần quan trọng của các mô và tế bào trong cơ thể. Protein giúp xây dựng và duy trì các cơ quan, cơ, xương, da, máu và não của thai nhi.
• Ăn đủ canxi từ sữa và sản phẩm từ sữa. Canxi là khoáng chất thiết yếu cho sự hình thành và phát triển của xương và răng của thai nhi. Canxi cũng giúp duy trì huyết áp, co bóp cơ và truyền thần kinh của mẹ.
• Ăn đủ sắt từ các loại thịt đỏ, gan, lòng, huyết, rau củ đậu có màu xanh lá cây hoặc đỏ tươi. Sắt là khoáng chất cần thiết cho sự sản xuất hồng cầu và vận chuyển oxy trong máu. Sắt giúp ngăn ngừa thiếu máu, mệt mỏi, suy nhược và ảnh hưởng đến sự phát triển của não bộ của thai nhi.
• Ăn đủ axit folic từ các loại rau xanh lá, hạt ngũ cốc được bổ sung axit folic, trứng, gan và đậu. Axit folic là vitamin quan trọng cho sự phân chia và tăng trưởng của tế bào. Axit folic giúp ngăn ngừa các dị tật ống thần kinh của thai nhi như đứt đoạn tuỷ sống hay không có não.
• Ăn đủ iốt từ các loại hải sản, muối biển hoặc muối được bổ sung iốt. Iốt là khoáng chất cần thiết cho sự sản xuất và hoạt động của hormon tuyến giáp. Iốt giúp duy trì nhiệt độ cơ thể, trao đổi chất và sự phát triển của não bộ của thai nhi.
• Ăn vừa phải các loại chất béo, đường và muối. Chất béo là nguồn năng lượng quan trọng cho cơ thể, nhưng quá nhiều chất béo có thể gây tăng cân quá mức, tăng huyết áp và tăng nguy cơ tiền sản giật. Đường là nguồn năng lượng nhanh cho cơ thể, nhưng quá nhiều đường có thể gây tiểu đường thai kỳ, tăng cân quá mức và ảnh hưởng đến sức khỏe răng miệng. Muối là khoáng chất cần thiết cho cơ thể, nhưng quá nhiều muối có thể gây tăng huyết áp, giữ nước và phù nề.

Món ăn cho bà bầu: Những món ăn nên ăn

Dựa trên những nguyên tắc cơ bản về món ăn cho bà bầu, bạn có thể lựa chọn những món ăn sau đây để bổ sung dinh dưỡng cho mẹ và bé:

• Cháo gà: Cháo gà là món ăn dễ tiêu hóa, giàu protein, canxi và sắt. Bạn có thể thêm vào cháo gà một ít rau xanh như rau ngót, rau dền hoặc rau má để tăng thêm vitamin và khoáng chất. Cháo gà cũng giúp bạn giải khát và cung cấp nước cho cơ thể.
• Cá hấp: Cá hấp là món ăn giàu protein, iốt và axit béo omega-3. Axit béo omega-3 là chất béo thiết yếu cho sự phát triển của não bộ và thị lực của thai nhi. Bạn có thể hấp cá với gừng, tỏi, hành lá hoặc nước dừa để tăng thêm hương vị và khử mùi tanh. Cá hấp cũng giúp bạn giảm nguy cơ nhiễm khuẩn do ăn cá sống hoặc cá chiên.

• Súp rau củ: Súp rau củ là món ăn giàu vitamin, khoáng chất, chất xơ và chất chống oxy hóa. Bạn có thể sử dụng các loại rau củ tùy theo mùa và sở thích, như cà rốt, bí đỏ, bắp cải, cải xoăn, cải thìa, nấm, khoai tây hoặc khoai lang. Súp rau củ cũng giúp bạn giải nhiệt, thanh lọc cơ thể và ngăn ngừa táo bón.
• Trứng chiên: Trứng chiên là món ăn giàu protein, canxi, sắt và axit folic. Bạn có thể chiên trứng với dầu ăn hoặc bơ, và ăn kèm với bánh mì, cơm hoặc mì. Trứng chiên cũng giúp bạn bổ sung năng lượng và cảm giác no lâu.
• Sữa chua: Sữa chua là món ăn giàu canxi, protein và probiotic. Probiotic là vi khuẩn có lợi cho hệ tiêu hóa, giúp ngăn ngừa viêm nhiễm âm đạo, tiêu chảy và tăng cường hệ miễn dịch. Bạn có thể ăn sữa chua nguyên chất hoặc kết hợp với trái cây tươi như dâu tây, chuối, kiwi hoặc xoài để tăng thêm vitamin và chất chống oxy hóa.
• Salad trái cây: Salad trái cây là món ăn giàu vitamin, khoáng chất, chất xơ và chất chống oxy hóa. Bạn có thể sử dụng các loại trái cây tùy theo mùa và sở thích, như cam, quýt, táo, lê, nho, dưa hấu, dưa gang hoặc thanh long. Salad trái cây cũng giúp bạn giải khát, thanh lọc cơ thể và ngăn ngừa táo bón.
• Sinh tố: Sinh tố là món ăn giàu vitamin, khoáng chất, chất xơ và chất chống oxy hóa. Bạn có thể sử dụng các loại trái cây và rau xanh để làm sinh tố, như chuối, dứa, bơ, rau bina hoặc rau má. Sinh tố cũng giúp bạn bổ sung nước và năng lượng cho cơ thể.

• Bánh mì kẹp thịt: Bánh mì kẹp thịt là món ăn giàu protein, canxi, sắt và chất xơ. Bạn có thể kẹp thịt với phô mai, trứng, xúc xích, chả lụa hoặc giăm bông. Bạn cũng có thể thêm vào bánh mì một ít rau xanh như xà lách, cà chua, dưa leo hoặc cải bắp để tăng thêm vitamin và khoáng chất.
• Bún riêu: Bún riêu là món ăn giàu protein, canxi, sắt và chất xơ. Bạn có thể ăn bún riêu với các loại thịt như thịt bò, thịt gà, thịt heo hoặc tôm. Bạn cũng có thể thêm vào bún riêu một ít rau xanh như rau muống, rau ngổ, rau răm hoặc rau om để tăng thêm vitamin và khoáng chất.
• Chè đậu xanh: Chè đậu xanh là món ăn giàu protein, canxi, sắt và chất xơ. Bạn có thể ăn chè đậu xanh với đường hoặc mật ong để tăng thêm hương vị và năng lượng. Bạn cũng có thể thêm vào chè đậu xanh một ít dừa nạo hoặc hạt sen để tăng thêm dinh dưỡng và chất chống oxy hóa.
• Cơm gà: Cơm gà là món ăn giàu protein, canxi, sắt và chất xơ. Bạn có thể ăn cơm gà với gà luộc, gà quay, gà kho hoặc gà xào. Bạn cũng có thể thêm vào cơm gà một ít rau xanh như rau ngót, rau dền hoặc rau má để tăng thêm vitamin và khoáng chất.
• Phở: Phở là món ăn giàu protein, canxi, sắt và chất xơ. Bạn có thể ăn phở với các loại thịt như bò tái, bò viên, gân, sách hoặc gà. Bạn cũng có thể thêm vào phở một ít rau xanh như húng quế, ngò gai, giá đỗ hoặc hành lá để tăng thêm vitamin và khoáng chất.
• Sữa đậu nành: Sữa đậu nành là món ăn giàu protein, canxi, sắt và chất xơ. Bạn có thể uống sữa đậu nành nguyên chất hoặc kết hợp với trái cây tươi như dâu tây, chuối, kiwi hoặc xoài để tăng thêm vitamin và chất chống oxy hóa.
• Xôi: Xôi là món ăn giàu protein, canxi, sắt và chất xơ. Bạn có thể ăn xôi với các loại nhân như đậu xanh, đậu đỏ, đậu đen hoặc khoai lang. Bạn cũng có thể ăn kèm xôi với các loại mặn như ruốc, giò lụa, trứng muối hoặc lạp xưởng để tăng thêm dinh dưỡng.
• Mì quảng: Mì quảng là món ăn giàu protein, canxi, sắt và chất xơ. Bạn có thể ăn mì quảng với các loại thịt như thịt heo, thịt gà, tôm hoặc cá lóc. Bạn cũng có thể thêm vào mì quảng một ít rau xanh như rau răm, rau ngổ, rau muống hoặc bắp chuối để tăng thêm vitamin và khoáng chất.
• Bánh cuốn: Bánh cuốn là món ăn giàu protein, canxi, sắt và chất xơ. Bạn có thể ăn bánh cuốn với nhân thịt heo, nấm, hành lá hoặc tôm. Bạn cũng có thể ăn kèm bánh cuốn với giò lụa, chả quế, nem chua hoặc dưa leo để tăng thêm dinh dưỡng.
• Chè trôi nước: Chè trôi nước là món ăn giàu protein, canxi, sắt và chất xơ. Bạn có thể ăn chè trôi nước với nhân đậu xanh hoặc đậu đỏ. Bạn cũng có thể thêm vào chè trôi nước một ít dừa nạo hoặc mè rang để tăng thêm hương vị và năng lượng.
• Cá hồi nướng sốt cam: Cá hồi nướng sốt cam là món ăn giàu protein, iốt và axit béo omega-3. Bạn có thể nướng cá hồi với chanh, muối, tiêu và dầu ăn, rồi chấm với sốt cam được làm từ cam tươi, đường và nước. Cá hồi nướng sốt cam cũng giúp bạn bổ sung vitamin C và chất chống oxy hóa

Món ăn cho bà bầu nên tránh

Không phải món ăn nào cũng phù hợp với bà bầu. Có những món ăn có thể gây hại cho sức khỏe của mẹ hoặc bé, hoặc gây ra các biến chứng như tiền sản giật, tiểu đường thai kỳ, thiếu máu hay nhiễm trùng. Bạn nên tránh những món ăn sau đây khi mang thai:

• Thịt sống hoặc chưa chín: Thịt sống hoặc chưa chín có thể chứa vi khuẩn hoặc ký sinh trùng gây nhiễm trùng cho mẹ và bé. Các loại thịt này bao gồm thịt bò tái chanh, thịt gà sống muối, sushi hoặc sashimi. Bạn nên chế biến thịt kỹ lưỡng và đảm bảo thịt chín tới bên trong trước khi ăn.
• Hải sản sống hoặc chưa chín: Hải sản sống hoặc chưa chín cũng có thể chứa vi khuẩn hoặc ký sinh trùng gây nhiễm trùng cho mẹ và bé. Các loại hải sản này bao gồm tôm, cua, sò, ốc, cá ngừ hoặc cá kiếm. Bạn nên chế biến hải sản kỹ lưỡng và đảm bảo hải sản chín tới bên trong trước khi ăn.
• Cá có hàm lượng thủy ngân cao: Cá có hàm lượng thủy ngân cao có thể gây hại cho sự phát triển của não bộ và thần kinh của thai nhi. Các loại cá này bao gồm cá mập, cá kiếm, cá thu hoặc cá ngừ vây xanh. Bạn nên hạn chế ăn các loại cá này không quá một lần mỗi tuần.
• Phô mai mềm hoặc sữa chưa tiệt trùng: Phô mai mềm hoặc sữa chưa tiệt trùng có thể chứa vi khuẩn listeria gây nhiễm trùng cho mẹ và bé. Các loại phô mai mềm này bao gồm phô mai brie, camembert, feta, ricotta hoặc mozzarella. Bạn nên ăn các loại phô mai cứng hoặc sữa đã tiệt trùng để an toàn.
• Rượu bia hoặc đồ uống có cồn: Rượu bia hoặc đồ uống có cồn có thể gây hại cho sự phát triển của não bộ và thần kinh của thai nhi. Các loại đồ uống có cồn này bao gồm rượu vang, rượu mạnh, bia, cocktail hoặc rượu trái cây. Bạn nên tránh uống các loại đồ uống có cồn này khi mang thai.

Những lời khuyên hữu ích cho bà bầu

Ngoài việc lựa chọn những món ăn cho bà bầu an toàn và dinh dưỡng, bạn cũng nên tuân theo những lời khuyên hữu ích sau đây để chăm sóc sức khỏe của mẹ và bé:

• Ăn nhỏ và thường xuyên: Bạn nên ăn nhỏ và thường xuyên từ 5 đến 6 bữa mỗi ngày để duy trì năng lượng và cảm giác no lâu. Điều này cũng giúp bạn giảm nguy cơ buồn nôn, ợ hơi, đầy hơi và táo bón.
• Uống đủ nước: Bạn nên uống đủ nước từ 2 đến 3 lít mỗi ngày để duy trì sự cân bằng nước và điện giải trong cơ thể. Điều này cũng giúp bạn giải khát, thanh lọc cơ thể và ngăn ngừa táo bón.
• Bổ sung vitamin và khoáng chất: Bạn nên bổ sung vitamin và khoáng chất theo chỉ định của bác sĩ để đảm bảo sức khỏe của mẹ và bé. Các loại vitamin và khoáng chất quan trọng cho giai đoạn này bao gồm axit folic, canxi, sắt, iốt và vitamin D.

• Ăn theo khẩu vị: Nên ăn theo khẩu vị và nghe theo cơ thể của mình. Nếu bạn thích ăn một món ăn nào đó, hãy ăn nó miễn là nó không gây hại cho sức khỏe của mẹ và bé. Nếu bạn không thích ăn một món ăn nào đó, hãy tránh nó hoặc thay thế bằng một món ăn khác có chứa các chất dinh dưỡng tương đương.
• Ăn an toàn và vệ sinh: Đây là vấn đề quan trọng, bạn nên ăn an toàn và vệ sinh để tránh nguy cơ nhiễm trùng cho mẹ và bé. Bạn nên rửa sạch tay, dụng cụ và thực phẩm trước khi chế biến và ăn. Bạn nên lưu trữ thực phẩm trong tủ lạnh hoặc ngăn đá để tránh ôi thiu hoặc hư hỏng. Bạn nên kiểm tra hạn sử dụng của thực phẩm trước khi mua và sử dụng.

Món ăn cho bà bầu là một trong những yếu tố quan trọng nhất để đảm bảo sức khỏe và phát triển của thai nhi. Bằng cách lựa chọn những món ăn an toàn và dinh dưỡng, bạn sẽ góp phần chăm sóc cho mẹ và bé một cách tốt nhất. Hy vọng bài viết này đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về món ăn cho bà bầu. Chúc bạn có một thai kỳ khỏe mạnh và hạnh phúc!